Iedereen is er wel eens tegenaan gelopen. Je komt een patiënt tegen in de praktijk met een aandoening of ziektebeeld waar je niet helemaal je vinger op kunt leggen. Je zoekt naar antwoorden, en wend je hiervoor naar Pubmed of Google Scholar om deze te vinden. Je selecteert de juiste periode, gebruikt de juiste zoektermen en ja hoor! Genoeg resultaten om een boek vol mee te schrijven. Je kiest een artikel die geschikt lijkt uit, en wat blijkt? Je mag 35 euro neerleggen om het artikel gedurende 24 uur te lezen. Super vervelend! Deze teleurstelling is gelukkig te voorkomen.
Gratis wetenschappelijke artikelen vinden? Dat doe je zo!
Wat kun je nú doen om jouw onderzoek zo efficiënt en goedkoop mogelijk te maken? De simpelste manier om gratis en betaalde artikelen van elkaar te onderscheiden, is via Pubmed of Google Scholar. Pubmed heeft een eigen webpagina gecreëerd, PubMed Central (PMC), die ervoor zorgt dat de artikelen in de zoekresultaten tevoorschijn komen allemaal gratis te verkrijgen zijn. De link naar deze pagina: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/
Als je in Google Scholar een zoekopdracht uitvoert, kun je op de resultaten pagina al onderscheiden of het om een gratis artikel gaat, of dat je voor dat artikel moet betalen. Dit is te zien aan de [HTML] of [PDF] die voor of achter de zoekresultaten staan. Staan deze termen bij het zoekresultaat, dan is het artikel gratis. Staan deze er niet bij, dan moet je voor dat artikel betalen. Een voorbeeld van zo’n zoekresultaat is in het bestand onderaan deze pagina te vinden.
De derde manier om aan gratis wetenschappelijke artikelen te komen, is via de uitgevers zelf. De meeste uigevers hebben in hun tijdschriftenbestand onderscheid gemaakt tussen tijdschriften met ‘open-acces’ artikelen en tijdschriften zonder. Daarbij worden soms ook tijdschriften getoond waarbij slechts een deel van de artikelen gratis beschikbaar zijn. Een aantal links worden hieronder als voorbeeld getoond:
Elsevier: https://bit.ly/3xGmTOa
Wiley-Blackwell: https://bit.ly/3gY8HKz
Waarom moet je eigenlijk betalen?
Je kunt je afvragen: “Waarom moet je überhaupt betalen voor wetenschappelijke artikelen?”. Het antwoord op die vraag is kort door de bocht simpel: Omdat het op die manier begonnen is, en sindsdien niet veranderd is. In 1665 werd het eerste wetenschappelijke tijdschrift in de wereld opgezet, namelijk de Philosophical Transactions uit Engeland. Om de artikelen te kunnen lezen, moest je abonnee worden. Vandaag de dag worden bijna alle wetenschappelijke tijdschriften op die manier beheerd door uitgevers. Universiteiten in Nederland betalen jaarlijks zo’n 40 miljoen euro om toegang te krijgen tot de meesten wetenschappelijke tijdschriften.
De van oorsprong Nederlandse uitgeverij Elsevier is hier een van. Elsevier bevindt zich in het rijtje van ‘The big 5’ onder wetenschappelijke uitgevers, ook Springer, Wiley-Blackwell, Taylor & Francis en Sage maken hiervan deel uit. Er zijn momenteel internationale bewegingen om ervoor te zorgen dat steeds meer wetenschappelijke artikelen toegankelijk voor iedereen worden, maar in de praktijk is dit nog lastig. Er zijn gelukkig een groeiend aantal tijdschriften die ‘open-access’ artikelen publiceren, met de bovenstaande zoekmanieren zul je dus steeds meer resultaten vinden!